بررسی وجود اضطراب و علل آن در بیماران مراجعه کننده به مطب های دندانپزشکی عمومی شهر همدان در سال ۱۳۸۴

زمینه و هدف: یکی از جنبه های تندرستی پرداختن به سلامت دهان و دندان ها است، اما گاهی حضور در مطب دندانپزشکی چنان با ترس و وحشت توأم می شود که انجام و ارائه خدمات دندانپزشکی غیر ممکن می گردد. این موضوع از سویی باعث کاهش اعتماد به نفس دندانپزشکان شده و از سوی دیگر شاخص های بهداشتی جامعه را دچار تغییرات منفی می سازد. شناخت عوامل فزاینده و کاهنده اضطراب می تواند در بهبود این وضعیت مؤثر واقع شود. در همین راستا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی وجود و علل اضطراب در مراجعین مطب های دندانپزشکی عمومی شهر همدان صورت گرفت.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی و تحلیلی، مراجعین به مطب های دندانپزشکان عمومی که بالای 9 سال سن داشتند به صورت تصادفی انتخاب و طی دو مرحله مورد پرسش قرار گرفتند. در مرحله اول با یک پرسشنامه 17 سؤالی استاندارد براساس مقیاس  das(dental anxiety scale) مشخص شد که آیا مراجعه کننده اضطراب دارد یا خیر. سپس افرادی که دچار اضطراب و بالغ بر 400 نفر بودند با یک پرسشنامه 64 سؤالی که براساس مقیاس اضطرابی corah تنظیم شده بود مورد پرسش قرار گرفتند. داده های جمع آوری شده تحت بسته نرم افزاری spss ویرایش سیزدهم و براساس مدل آماری تحلیل واریانس چند متغیره آنالیز و 05/0p< بعنوان سطح معنی داری درنظر گرفته شد.یافته ها: مطالعه حاضر نشان داد عوامل مربوط به محیط مطب های دندانپزشکی با فراوانی 1/31%، عوامل مربوط به تصورات شخصی با فراوانی 4/19% و عوامل مربوط به مدیریت مطب و درمان دندانپزشکی هریک با فراوانی 1/19% در شکل گیری اضطراب مراجعین به مطب دندانپزشکی نقش داشته اند. شاخص ترین عوامل مربوط به محیط مطب نامطلوب بودن سرویس بهداشتی (3/46%)، وجود لکه های خون در محیط (5/44%) و کثیف بودن روپوش دندانپزشک (8/43%) گزارش گردید. امکان سرایت بیماری مهم ترین علت موجد اضطراب در مجموعه عوامل ناشی از تصورات شخصی به حساب می آمد (3/67%). برخورد عصبی دندانپزشک با فراوانی 8/47% و بی توجهی دندانپزشک به بیمار با فراوانی 8/46% از بارزترین علل موجد اضطراب در بین عوامل ناشی از مدیریت مطب محسوب شدند. در مجموعه علل ناشی از درمان دندانپزشکی، خارج نمودن دندان، تزریق بی حسی و درمان ریشه هریک به ترتیب با فراوانی 3/48%، 5/44% و 3/44% از مهم ترین علل به محسوب گردیدند. تجربه قبلی درمان دردناک با فراوانی 3/47% و وضعیت نامناسب بهداشت دهان دندانپزشک با فراوانی 5/34% جزء سایر علل موجد اضطراب گزارش گردید. تعدد عوامل اضطراب در همه زمینه های مذکور به طور معنی داری در زنان بیشتر از مردان بود.نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد بیشترین حیطه ایجاد اضطراب در مراجعین به مطب های دندانپزشکی به تصورات شخصی آنها مربوط می شود که این موضوع در زنان به مراتب بیشتر از مردان مطرح می باشد.